Smrt Artemija Kruza ne samo da je, po mnogim ocenama, Fuentesov najbolji roman već možda i prvo delo magičnog realizma koji će dovesti do „Latinoameričkog buma”, jednog od ključnih književnih događaja u svetskoj prozi druge polovine XX veka. U izborima za najznačajnija književna dela hispanoameričke književnosti, od kritike do običnih čitalaca, gotovo da nema liste na kojoj se, uz knjige Borhesa, Kortasara, Ljose, Markesa, Sabata, ne nalazi i ova.
Bez sumnje, u pitanju je remek-delo koje već godinama privlači pažnju tematizovanjem univerzalnih pitanja o iskušenjima zla, moći i ljubavi. Ipak, Artemije Kruz je prevashodno intimni vodič kroz dušu modernog Meksika, kao i nasleđa prošlosti i strepnji savremenog doba.
Roman započinje slikom Artemija Kruza na samrtnoj postelji: Fuentes nas maestralno vodi kroz lavirinte toka svesti čoveka koji je uspeo da pobedi život, ali je pitanje trenutka kada će morati da prizna poraz pred izvesnošću smrti. Ovaj arhetipski antijunak predstavlja spoj Velsovog Čarlsa Fostera Kejna i klasičnog junaka ruske književne tradicije kojem smo, po pravilu, neobjašnjivo naklonjeni. Nekadašnji vatreni i neustrašivi revolucionar koji vremenom gubi ideale, zemljoposednik koji bez milosti otima imanje od seljaka i vlastele, Kruz na kraju postaje i medijski mogul; on kontroliše raspoloženje javnog mnjenja i tako sebe održava na površini uzburkanog mora dnevnopolitičkih previranja u Meksiku. Porodične veze i politička poznanstva poslužili su mu da se još više obogati; nije prezao od korupcije, ali nam otkriva i ljudsku stranu svoje kompleksne ličnosti.
Kao i Vels, Fuentes se služi filmskim tehnikama vešto transponovanim u književni jezik (close-up, dubinska oštrina, flešbek, paralelna montaža), otkrivajući tako svoju prepoznatljivu spisateljsku virtuoznost.
Karlos Fuentes (1928−2012) jedan je od najznačajnih pisaca savremene meksičke i svetske književnosti. Autor je romana: Smrt Artemija Kruza, Terra Nostra, Stari Gringo, Dijana ili usamljena boginja lova i drugih. Rođen je u Panami, u porodici diplomata. Detinjstvo je proveo u mnogim latinoameričkim prestonicama, kao i u Vašingtonu (1934−1940), gde je nastavio školovanje i savladao engleski jezik, što će mu kasnije pomoći da i sam započne diplomatsku karijeru. Postaće i predavač na nekim od najuglednijih svetskih univerziteta – Harvardu, Prinstonu, Kembridžu, Kolumbiji, Kornelu.
Kao osvedočeni socijalista, bio je naklonjen zapatistima, podržavao je Kubansku revoluciju i Kastra, zatim i sandinistički pokret u Nikaragvi. To će biti uzrok razlaza sa svojim bliskim prijateljem, nobelovcem Oktavijom Pazom. Zbog suprotsavljanja američkoj intervencionističkoj politici, zabranjen mu je ulazak u SAD. Luis Bunjuel i Čarls Stjuart Majls takođe su bili njegovi bliski prijatelji. Zanimljivo je da je upravo ovom drugom posvećen roman koji se nalazi pred nama.
Fuentesova dela prevedena su na 24 jezika, pa ne čudi što danas zauzima jedno od počasnih mesta u panteonu nacionalnih pisaca Meksika.
Prevodilac: Sandra Nešović
Izdavač: Dereta
Godina izdanja: 2015
br. str.: 318
povez: broširano
Format: 21cm
Pismo: latinica
ISBN: 978-86-7346-964-5
0 коментара:
Постави коментар